วิตามินบี3-ไนอาซิน (Vitamin B3-Niacin)

   วิตามินบี3-ไนอาซิน เรียกอีกชื่อหนึ่งว่าไนอะซิน (Niacin) หรือกรดนิโคตินิก (Nicotinic acid) เป็นสารที่พบได้ตามธรรมชาติทั้งในพืชและสัตว์ หรือสังเคราะห์ขึ้นในรูปแบบอาหารเสริม เช่น วิตามินรวมและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารต่าง ๆ นำมาใช้ป้องกันและรักษาภาวะขาดวิตามินบี 3 ลดระดับไขมันคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจจากภาวะคอเลสเตอรอลสูงและรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจ หรืออาจใช้รักษาโรคอื่น ๆ นอกเหนือจากนี้ตามดุลยพินิจของแพทย์

   วิตามินบี 3 เป็นวิตามินที่ละลายในน้ำ และเป็นหนึ่งในสมาชิกของครบครัวบีรวม มีหน่วยวัดเป็นมิลลิกรัม (มก.) ร่างกายสามารถสร้างไนอะซินขึ้นเองได้โดยใช้กรดแอมิโนทริปโตแฟน ผู้ที่ร่างกายขาดวิตามินบี1 บี2 และบี6 จะไม่สามารถสร้างไนอะซินจากทริปโตแฟนได้ การขาดไนอะซินส่งผลให้บุคลิกภาพเปลี่ยนไปในทางที่แย่ลงได้

พบ วิตามินบี3-ไนอาซิน ได้จาก

♥ ปลา เนื้อไม่ติดมัน

♥ ผลิตภัณฑ์โฮลวีต บริเวอร์ยีสต์

♥ ตับ จมูกข้าวสาลี ไข่ ถั่วลิสงคั่ว

♥ เนื้อขาวจากพวกสัตว์ปีก

♥ อะโวคาโด อินทผลัม มะเดื่อฝรั่ง ลูกพรุน

ประโยชน์ของ วิตามินบี3-ไนอาซิน

• ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์
• ช่วยในการเผาผลาญไขมัน และช่วยในระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น บรรเทาปัญหาต่าง ๆ ของระบบย่อยอาหาร
• ช่วยให้ผิวพรรณของคุณดูมีสุขภาพดีขึ้น
• ช่วยป้องกันและบรรเทาความรุนแรงของอาการปวดศีรษะจากไมเกรน
• เพิ่มการไหลเวียนของเลือดและลดความดันโลหิต
• บรรเทาอาการท้องร่วง
• ลดอาการวิงเวียงศีรษะของโรคน้ำในหูไม่เท่ากัน
• เพิ่มพลังงานที่ได้จากการย่อยและเผาผลาญอาหาร
• ช่วยรักษาอาการร้อนในและกลิ่นปาก

การขาดวิตามินบี3-ไนอาซิน

อาการทางผิวหนังมักจะเป็นทั้งสองข้าง แบ่งออกเป็น 4 ลักษณะ

1. ในระยะเฉียบพลัน ผื่นจะมีลักษณะเป็นถุงน้ำ ตกสะเก็ด ผิวลอก มักจะมีการติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย ผื่นที่เกิดมักจะเกิดบริเวณที่สัมผัสแสงแดดผื่นบริเวณข้อพับ มักจะเป็นเฉียบพลันบริเวณข้อพับ ผิวแดง ผิวลอก มักจะมีการติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย
2. ในรายที่เป็นเรื้อรังผิวจะหนา Chronic hypertrophy เป็นร่อง และผิวจะมีสีเข้มขึ้น
3. ในรายที่เป็นเรื้อรังผิวจะมีสะเก็ดเป็นบริเวณกว้าง
4. ผิวหนังบริเวณปาก หรือช่องคลอด หรือท่อปัสสาวะ ลิ้นและเยื่อบุในปาก จะมีอาการอักเสบ แดง หากอาการเป็นมากจะมีอาการเจ็บคอ น้ำลายไหล ลิ้นบวม หากเป็นมากจะมีแผลใต้ลิ้น และกระพุ้งแก้ม

อาการทางระบบทางเดินอาหาร อาการแรกๆจะมีอาการแสบร้อนคอ ท้องอืดแน่นท้อง คลื่นไส้อาเจียน และอาจจะถ่ายอุจาระมีเลือดออกอาการทางระบบประสาท

อาการทางระบบประสาท ประกอบไปด้วย เป็นโรคจิตเภท ความจำเลอะเลือน สับสน ซึมเศร้า วุ่นวาย โกหกตอแหละมีความพิการทางสมองทำให้ผู้ป่วยซึม มือเกร็ง

คำแนะนำในการใช้วิตามินบี3-ไนอาซิน

ผู้ใหญ่ รับประทานปริมาณ 100-150 มิลลิกรัม 3-5 ครั้ง/วัน หากเป็นยาเม็ดชนิดออกฤทธิ์นาน รับประทานปริมาณ 300-400 มิลลิกรัม ทุก 12 ชั่วโมง

รักษาภาวะไขมันในเลือดสูง

ผู้ใหญ่ รับประทานปริมาณเริ่มต้น 250 มิลลิกรัม/วัน ในมื้อเย็น และเพิ่มปริมาณยาทุก 4-7 วัน จนกว่าระดับไขมันชนิดไม่ดีหรือไขมันไตรกลีเซอไรด์จะลดลงในระดับที่ต้องการ หรือเพิ่มปริมาณจนถึง 1.5-2 กรัม/วัน หากผ่านไป 2 เดือนแล้วยังไม่ได้ผลดีพอ สามารถเพิ่มปริมาณเป็นครั้งละ 1 กรัม วันละ 3 ครั้ง ในช่วงเวลา 2-4 สัปดาห์ ปริมาณสูงสุดไม่เกิน 6 กรัม/วัน

ส่วนยาเม็ดชนิดออกฤทธิ์นาน รับประทานปริมาณเริ่มต้น 500 มิลลิกรัม ก่อนนอน และค่อย ๆ เพิ่มเป็นปริมาณปกติ คือ 1-2 กรัม ก่อนนอน

รักษาสิวอักเสบปานกลางจนถึงรุนแรง

ผู้ใหญ่ ใช้เจลความเข้มข้น 4 เปอร์เซ็นต์ ทาบริเวณที่เป็นสิว

ผลข้างเคียงจากการใช้วิตามินบี3-ไนอาซิน

   วิตามินบี 3 อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง ได้แก่ เวียนศีรษะ คัน ผิวแห้ง มีรอยแดง เหงื่อออกมาก หนาวสั่น คลื่นไส้ ท้องอืด ท้องเสีย ปวดกล้ามเนื้อ ตะคริว นอนไม่หลับ เป็นต้น หากอาการเหล่านี้ไม่หายไปหรือแย่ลง ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์ทราบ

ข้อควรระวังในการใช้วิตามินบี3-ไนอาซิน

ผู้ที่มีประวัติแพ้วิตามินบี 3 หรือเป็นโรคตับชนิดรุนแรง มีแผลหรือมีเลือดออกในกระเพาะอาหาร ไม่ควรใช้อาหารเสริมชนิดนี้

แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้วิตามินบี 3 หากเป็นโรคตับ โรคไต โรคหัวใจ โรคเบาหวาน แผลในกระเพาะอาหาร เก๊าท์ หรือโรคเกี่ยวกับกล้ามเนื้อ เช่น โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นต้น

แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยาที่กำลังใช้ทุกชนิด เพราะยาบางชนิดอาจทำปฏิกิริยากับวิตามินบี 3 และก่อให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ยาอะโทรวาสแตติน ยาโลวาสแตติน ยาซิมวาสแตติน เป็นต้น

ระหว่างที่ใช้วิตามินบี 3 ควรหลีกเลี่ยงการลุกขึ้นจากท่านั่งหรือท่านอนเร็วเกินไป เพราะอาจทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ

หลีกเลี่ยงการใช้ยาลดไขมันคอเลสทิพอลหรือยาคอเลสไทรามีนในเวลาเดียวกันกับวิตามินบี 3 ควรใช้ยาทั้ง 2 ชนิดนี้ห่างกันอย่างน้อย 4-6 ชั่วโมง ก่อนหรือหลังใช้วิตามินบี 3

หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มร้อนในทันทีหลังจากใช้วิตามินบี 3 เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดผลข้างเคียง เช่น คัน แดง รู้สึกอุ่น หรือรู้สึกเจ็บคล้ายเข็มทิ่มตามผิวหนัง

หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ระหว่างใช้วิตามินบี 3 เพราะอาจเสี่ยงทำให้ตับเกิดความเสียหายและเกิดผลข้างเคียงจากการใช้มากขึ้น

ผู้ที่ตั้งครรภ์หรือวางแผนมีบุตรควรปรึกษาแพทย์ถึงข้อดีและข้อเสียของการใช้วิตามินบี 3

แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้วิตามินบี 3 หากกำลังให้นมบุตร เพราะวิตามินบี 3 สามารถซึมผ่านน้ำนมมารดาและอาจเป็นอันตรายต่อทารกได้